Δεκέμβριος
Τον Δεκέμβριο υπάρχουν τα Χειμωνιάτικα έθιμα από τα οποία ξεχωρίζουν τα Χριστούγεννα που τα έλεγαν: ΜΙΤΣΙΚΟΥ ΠΑΣΚΑΣ.
Τα Χριστούγεννα, το ΜΙΤΣΙΚΟΥ ΤΟ ΠΑΣΚΑ.
Το Μιτσίκου τον Πάσκα έλεγαν τα κάλαντα προς τιμήν της γέννησης του χριστού, με τα κάλαντα ευχαριστούσαν την Παναγία για το μεγάλο γεγονός του ερχομού του χριστού στον Κόσμο Στην κοίμηση της Παναγίας μας στις 15 Αυγούστου τραγουδούσαν το μοιρολόι προς τιμήν της Παναγιάς μητέρας του χριστού μας που έφερε στον κόσμο τον μεσσία χριστό να γλυτώσει τον κόσμο από της αμαρτίες και τα βάσανα. Έτσι τραγουδώντας ευχαριστούσαν την Παναγία για το μεγάλο αυτό γεγονός την γέννηση του Χριστού μας, αποκαλώντας την Σουλτάνα δηλ. Βασίλισσα του κόσμου των χριστιανών. Τα μοιρολόγι αυτό το έλεγαν σαν κάλαντα τα Χριστούγεννα στην παραμονή στα σπίτια αναγγέλλοντας τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο. Γυρνώντας καλάντιαζαν και ευχόταν στις νοικοκυρές Χριστός Ετέχθη δηλ. Χριστός γεννήθηκε, και απαντούσαν Αληθώς Ετέχθη. Αληθώς γεννήθηκε.
Τα κάλαντα των Χριστουγέννων
Σήμουρου όρτη ορτάζουμ, Τσε ση Παναγιά δώρων πιτάζουμ
ΕΪ παναϊα Σουλτάνα Ύφαρης σον κόσμο αν φάνα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Σήμερα γιορτή γιορτάζουμε Και στην Παναγιά δώρο στέλνομαι
ΕΙ Παναγία βασίλισσα Έφερες στον κόσμο ένα φανό
Ύφαρης σον κόσμο αν φάνα Ηρτην ο χρηστός μο θάγμα
Γενιθίν σο μετ την άκρα Να παστρεύτουν τα κριμάτα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Έφερες στον κόσμο έναν φανό Ήρθε ο χρηστός με θαύμα
Γεννήθηκε για μας ακριβώς Να σκουπιστούν η αμαρτίες
Ενη το μιτσίκου ο πάσκας Έντουν σο κόσμο ανάστας
Να παστρεύτουν τα κριμάτα Ηρτην σο κόσμο ιράστα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Είναι το μικρό το Πάσχα Έγινε στον κόσμο ανάσταση
Να σκουπιστούν η Αμαρτίες Ήρθε στο κόσμο τυχερό
Έντουν σο κόσμο ανάστα Η τουσμάνη πιτούν χάσταν
Γλήτουσην ο κόσμος όλος Ήφαρην χαρά τσε γέλος
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Έγινε στο κόσμο Ανάσταση οι εχθροί όλοι χάθηκαν
Γλίτωσε ο κόσμος όλος Έφερε χαρά και γέλια
Τελειώνοντας ευχότανε όλοι μαζί:
ΝΑΧΟΥΜ ΤΗΝ ΕΥΣΗ ΤΟΥ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΥΧΗ ΤΟΥ
Και απαντούσε η σπιτονοικοκυρά:
ΣΕΝ ΤΣΕ ΣΟΝ ΚΟΣΜΩΝ ΠΑΝΟΥ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΚΟΣΜΟ ΟΛΩΝ
Οι γυναίκες πριν δύο μέρες ζύμωναν το ψωμί του χριστού. Το ψωμί του χριστού το έκαναν στρόγγυλο και με το ΦΡΟΪΣΤΗΡΙ το σφράγιζαν. Το Φροϊστηρι είναι από ξύλο και στη μέση έχει έναν σταυρό, και για της άκρες είχανε μικρά φροϊστηρια. Το πρωί των Χριστουγέννων το έκοβαν στο τραπέζι.
Επίσης στα Χριστούγεννα αναφέρεται και το τραγούδι της Παναγίας το ονόμαζαν: ΕΣ ΠΑΝΑΪΑΣ ΤΟ ΤΡΑΓΟΔΙ.
Όπως κάθε τελετουργικό γεγονός στα Φάρασσα της Καππαδοκίας τιμούσαν με ευλάβεια των ερχομό του Σωτήρα του κόσμου. Το τραγούδι το έλεγαν μοιρολόι τον δεκαπενταύγουστο αναφέρεται στην γέννηση του Χριστού. Για τον Φαρασσιώτη ήταν πολύ μεγάλο γεγονός η γέννηση του Χριστού με το τραγούδι και τον χορό αυτό ευχαριστούσαν την Παναγία για τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο:
ΗΡΤΕΝ ΤΣΕ Ο ΠΑΣΚΑΣ φώναζαν χαρούμενοι, ήρθε και ο Πάσχας.
ΛΗΘΩΤΙΚΑ ΗΡΤΕΝ «αληθινά ήρθε». απαντούσαν.
Για τις ευχές των Χριστουγέννων έλεγαν ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΤΕΧΤΗ «χριστός γεννήθει» και απαντούν ΛΗΘΩΤΙΚΑ ΑΤΕΧΤΗ «αληθινά γεννήθει».
Τα Χριστούγεννα τα αδέλφια μαζευόταν σε ένα σπίτι και γιόρταζαν την γέννηση του χριστού ακόμα και αν είχαν διαφορές μεταξύ τους. Πίστευαν πως το δωδεκαήμερο έρχονται στα σπίτια. ΟΙ ΜΝΗΜΩΡΑΤΟΙ, οι πεθαμένοι. Επίσης γύριζαν στους δρόμους και έμπαιναν από τους καπνοδόχους.
ΟΙ ΤΣΙΦΟΥΤΟΙ ΟΙ ΜΑΛΙΕΡ ΟΙ ΚΑΛΗΚΑΝΤΣΑΡΟΙ.
Για να τους διώξουν ρίχνανε λιβάνι στα τζάκια να φύγουν.
Στις 8 του Γενάρη του Αγίου Γιαννιού έφευγαν οι μνημοράτοι, οι πεθαμένοι.
Το δωδεκαήμερο οι γυναίκες δεν έκαναν καμιά δουλειά.
Τα βράδια δεν έδιναν φωτιά, ήταν οι ευλογημένες μέρες του δωδεκαημέρου και όλο γλεντούσαν ΗΡΤΑΝ ΤΑ ΚΑ Η ΜΕΡΕΣ, ήρθαν οι καλές οι μέρες έλεγαν, έπιναν πάρα πολύ κρασί κρατούσαν και κανένα πιθάρι και για το Πάσχα. Για το δυνατό κρασί έλεγαν:
ΕΝΤΟΥΝ ΑΝΤΙ ΠΙΠΙΚΙ ΤΟ ΚΡΕΣΙ, έγινε πολύ δυνατό το κρασί.
Το τραγούδι της Παναγίας το τραγουδούσαν σχεδόν σε όλες της μεγάλες εορτές.
ΕΣ ΠΑΝΑΪΑΣ ΤΟ ΤΡΑΓΟΔΙ
Παναϊα μου Σουλτάνα Είσαι του χρηστού η μάνα
Είσαι του χρηστού η μάνα Ήψες σον κοσμό αν φάνα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Παναγία μου Βασίλισσα Είσαι του χρηστού η μάνα
Είσαι του χρηστού η μάνα, Σήκωσες στον κόσμο ένα φανό
Ήψες σον κοσμό αν φάνα Γενιθίν σο μετ την άκρα
Ηρτην ο χρηστός μο θάγμα Να παστρεύτουν τα κριμάτα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Σήκωσες στον κόσμο ένα φανό Γεννήθηκε για εμάς ακριβώς
Ήρθε ο χρηστός με θαύμα. Να σκουπιστούν η αμαρτίες
Παναϊα μου Σουλτάνα Ύφαρης σον κόσμο αν φάνα
Είση του χρηστού η μάνα Σεν τσε τον γιο σου προτσινούμεν σες
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Παναγία μου Βασίλισσα Έφερες στον κόσμο έναν φανό
Είσαι του χρηστού η μάνα Εσένα και τον γιο σου προσκυνούμαι σας
Με το τραγούδι αυτό ευχαριστούν την Παναγία, για την γέννηση του θεανθρώπου και σωτήρα του κόσμου.
Οι Φαρασσιώτες σε όλες τις μεγάλες εορτές τραγουδώντας το τραγούδι αυτό σαν μοιρολόγι της Παναγίας γινόταν το Έμωσμα στους κυκλικούς χορούς που θα ακολουθούσαν. Συνήθως στον δρώμενο του αγίου βασιλείου την παραμονή της πρωτοχρονιάς και τόνιζαν στο σημείο που έλεγε Θεοτόκο, Θεοτόκο, Θεοτόκο και όλοι οι χορευτές κάθε φορά που έλεγαν Θεοτόκο έκαναν ένα κοφτό πηδηματάκι στο δεξί πόδι, δηλ. το «ΠΕΤΤΑΜΑ» του χορού για δείξουν και να φανερώσουν την πίστη τους, εις τους αιρετικούς Αρριανόφιλους που έλεγαν την Παναγία «Χρηστοτόκο» και όχι Θεοτόκο.
Το πρώτο μέρος λέγεται ΕΜΩΣΜΑ δηλ. γέμισμα του κύκλου του χορού.
Το δεύτερο μέρος είναι το ΡΑΔΙΕΣΜΑ το αράδιασμα του χορού. Αραδιαζόταν ο ένας δίπλα στον άλλον.
Στο τρίτο μέρος έκαναν το ΠΕΤΤΑΜΑ. Είναι περισσότερο περπάτημα με συρτά βήματα και μόνο στην Θεοτόκο πηδούσαν όπως τους άλλους χορούς.
ΡΑΔΙΕΣΜΑ!!!. Τα βήματα του χορού του αγίου Βασιλείου είναι οχτώ. Αρχίζοντας με το δεξί πάντα κάνουμε 1,2,3,4,5,και στο 6 σηκώνουμε το πόδι 7 κατεβάζουμε 8 έρχεται δίπλα στο δεξί κάνοντας ελαφριά υπόκλιση. Το ίδιο επαναλαμβάνετε στο δεύτερο μέρος στο 6 κάνουμε ένα πλάγιο ελαφρός ανοιχτό βήμα προς τα μέσα του κύκλου. 7 έρχεται πάλη δίπλα στο δεξί με υπόκλιση.
ΠΕΤΤΑΜΑ!! Στο τρίτο μέρος κάνουμε κάθε τρία στην Θεοτόκο κάνουμε ελαφρός ένα πηδηματάκι
Έτσι ξεκινούσε και ο χορός του μέγα Πάσχα με το τραγούδι της Παναγίας.
Στο χορό του Πάσχα δεν έχουμε Πέτταμα. Μόνο έμωσμα και ρόδιεσμα.
Τα βήματα του χορού είναι 8 αρχίζοντας με το δεξί πόδι 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 στο 8 βήμα κάνουμε μία ελαφριά υπόκλιση προς τα δεξιά.
Το ίδιο επαναλαμβάνομαι προς τα αριστερά 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 με υπόκλιση αριστερά.
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ
Στα χειμωνιάτικα έθιμα ήταν και ο ερχομός του καινούργιου χρόνου.
Μεγάλο γεγονός για τους Φαρασσιώτες η αλλαγή του χρόνου διότι την ημέρα αυτή είναι η μεγάλη γιορτή του Αγίου Βασιλείου. Για τους Φαρασσιώτες ο Άγιος Βασίλειος ήταν η μεγάλη φυσιογνωμία και η μεγάλη τους λατρευτική αγάπη προς τιμήν του διοργάνωναν μεγάλες τελετουργικές πομπές.
Η μητέρα μου Κυριακή Ιορδανίδου ή Κυριακή Φράγκου με έλεγε ότι στο Βαρασσό που ήταν το κεφαλοχώρι των Φαράσσων είχε δύο σπηλιές και στην μία από αυτήν κατέφυγε ο Άγιος Βασίλειος με τους διωγμούς κατά των χριστιανών.
Ανατολικά από των Βαρασσό υπήρχε ένα δρομάκι που περνούσε από μια περιοχή που λεγόταν ΠΑΡΑΤΣΟΣ και ακολουθούσε δίπλα από τον ΖΑΜΑΝΤΗ ποταμό και σε οδηγούσε στις δύο σπηλιές.
Η πρώτη σπηλιά ήταν η μικρή σ’ αυτήν την σπηλιά κατέφυγε ο Μέγας Βασίλειος όταν οι χριστιανοί εκδιώκοντο από τους βαρβάρους.
Τις περισσότερες διηγήσεις, με τις έλεγε στα Φαρασσιώτικα με το γλωσσικό ιδίωμα όπως:
Σα μου βγένγκαν ση στράτα, τσάου παράνου σο παράτσο, ίσαντη δύου Μαγαράδα σου Ρουσού το κάχην, πέρκαμ τη στράτα σου ΖΑΜΑΝΤΗ σο κάχην, τσε βγένγκαμ σα μπρό τη μερέ του ίτουν το μιτσίκου ο Μαγαράς, τσε τσάου στάνου ίτουν το μέγα ο Μαγαράς.
Το μιτσίκου ο Μαγαράς ίτουν τε ΕΪ ΒΑΣΙΛΗ Ο ΣΠΙΛΟΣ.
Σα μου γατιένγκαν της Χριστιανή Ο ΕΪ Βασίλης ήρτην τσε κάτσην σο Μιτσίκου το σπίλο μη τα νάβρουν οι βάρβαροι, απιδού στην άκρα, ίπαντα τε ΕΪ Βασίλη ο σπίλος.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Όταν βγαίναμε στο δρόμο πιο πάνω στο Παράτσο «περιοχή» ήτανε δύο σπηλιές στου βουνού την άκρη, παίρναμε το δρόμο στου Ζαμάντη την άκρη και βγαίναμε στο μπροστινό μέρος που ήταν η μικρή σπηλιά και πιο πάνω ήταν η μεγάλη σπηλιά.
Όταν διώχνανε τους χριστιανούς ο άγιος Βασίλης ήρθε και κάθισε στη μικρή σπηλιά να μην τον βρούνε οι βάρβαροι, γι’ αυτό έλεγαν του Αϊ Βασίλη η σπηλιά.
Οι Φαρασσιώτες την παραμονή της πρωτοχρονιάς τιμούσαν αυτό το μεγάλο γεγονός και διοργάνωναν τελετουργικές πομπές με τραγούδια, χορούς διασκεδάσεις και πολλά άλλα.
Ξεκινούσαν το απόγευμα παρέες, παρέες κρατώντας δάδες ή κεριά στα χέρια για να τους φέγγει στο σκοτάδι και μαζευόταν στο ΜΕΣΟΧΩΡΙ δηλ. στην πλατεία του χωριού.
Γινόταν παρέες με τα όργανά τους στήνανε χορό και τραγουδώντας κατευθυνόταν προς την σπηλιά του Αγίου Βασιλείου.
Στη διαδρομή περνούσαν από μονοπάτια που ακολουθούσαν προς την περιοχή που λεγόταν ΠΑΡΑΤΣΟΣ ήταν ίσιο και ανοικτό μέρος εκεί είχε δυο εξωκλήσια του ΕΪ ΧΑΛΑ και του ΕΪ, ΘΟΥΜΑ.
Του Αγίου Χαράλαμπου και του Αγίου Θωμά.
Άναβαν κεριά και προσκυνούσαν, και στη συνέχεια στήνανε χορό, άλλοι τρώγανε, άλλοι πάλι πυροβολούσαν και φώναζαν:
ΧΑΙΤΗ ΣΤΗ ΝΑ ΥΠΑΜΑΙ ΣΟΝ ΕΙ ΒΑΣΙΛΗ
Στο μέρος αυτό είχε κισσούς και πλέκανε στεφάνια τα φορούσαν στο κεφάλι η στο λαιμό τους.
Ξεκινούσαν χορεύοντας ο πρώτος χορευτής κρατούσε το ραβδί για να δείχνει και το μονοπάτι και να κατευθύνει τους χορευτές στα βήματα αν κάποιος έχανε τα βήματα, λέγοντας του ΕΠΑΡ ΤΑ ΠΡΑΔΑ ΣΟΥ δηλ. Πάρε τα πόδια σου. Έτσι κατευθυνόταν για την σπηλιά του ΕΪ Βασίλη σε όλη την διαδρομή τραγουδούσαν και χόρευαν.
Οι παρέες που έφταναν στην πρώτη σπηλιά έμπαινε ένας, ένας άναβαν το κερί τους και προσκυνούσαν.
Στη συνέχεια έβγαιναν και ανηφόριζαν για την μεγάλη σπηλιά.
Κρεμούσαν τα σακούλια τους με τα φαγητά τους στις ιτιές και ξεκουραζόταν, όταν μαζευόταν όλες οι παρέες στηνόταν ο μεγάλος χορός του Αγίου Βασιλείου. Ορισμένοι είχαν τάματα και έκαναν ΓΟΥΡΠΑΝΙΑ και τα κρέατα τα κρεμούσαν στις ιτιές. Τρώγανε πίνανε κρασιά γλεντούσαν χόρευαν φώναζαν και άλλοι πυροβολούσαν με τα όπλα τους.
Ορισμένοι αφού τρώγανε και πίνανε έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής και άλλοι ξημέρωναν διασκεδάζοντας.
ΧΑΪΤΙΣΤΗ ΝΑ ΥΠΑΜΑΙ ΣΟΝ ΕΪ ΒΑΣΙΛΗ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΧΑΪΤΑΙ ΝΑ ΠΑΜΕ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
άλλοι πάλι έλεγαν:
ΧΥΤΑΤΑΙ ΝΑ ΥΠΑΜΑΙ ΣΟΝ ΑΪ ΒΑΣΙΛΗ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΤΡΕΧΑΤΕ ΝΑ ΠΑΜΕ ΣΤΟΝ ΑΊ ΒΑΣΙΛΗ
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΗΤΑΝ:
Χυτάται να ύπάμαι σον εϊ Βασίλη Τρεχάτε να πάμε στον άγιο Βασίλη
Να κρεμάσομε τα κρέτε σο σίδη Να κρεμάσουμε τα κρέατα στην ιτιά
Εσηρέν τσε δότσην τσε αν γεσίλη Τουφέκισε και χτύπησε και μία χήνα
Εχτές την εβίτσα σον εϊ Βασίλη Εχθές την αυγή στον αϊ Βασίλη
Τσάλσεν τσούβρεν α μασέρι Γύρεψε δεν βρήκε ένα μαχαίρι
ντα φσαξή να το σφάξει
Εφσαξήντα μο το κοδευτήρι το έσφαξε με το κλαδευτήρι
Κυριαλεϊμόν, Κυριαλεϊσόν Κύριελεϊμόν, Κύριελεϊσόν
ΕΪ παναϊα μου θέοτοκο ΕΪ Παναγιά μου Θεοτόκο
ΕΪ παναϊα μου θέοτοκο ΕΪ Παναγιά μου Θεοτόκο
Θεοτόκο, Θεοτόκο, Θεοτόκο Θεοτόκο, Θεοτόκο, Θεοτόκο.
Θεοτόκό σου Τσαχμούρι Θεοτόκο, στου Τσαχμούρι
τη θεοτόκο τη Θεοτόκο.
Ξεκινάει πολύ αργά ώσπου να γίνει το Ράδιεσμα του χορού. Ο χορός του Αγίου Βασιλείου είναι κυκλικός ο ένας πίσω στον άλλον ο πρώτος κρατούσε το ραβδί και κουνώντας δεξιά, και αριστερά κατεύθυνε τον χορό και τους χορευτές. Με το αριστερό χέρι κρατάει την ζώνη του δεύτερου χορευτή ο δεύτερος χορευτής με το δεξί χέρι κρατάει την ζώνη του πρώτου και με το αριστερό την ζώνη του τρίτου χορευτή, σχηματίζοντας το σταυρό με τα χέρια, και έτσι συνέχιζε έως το τέλος. Το πρώτο μέρος του χορού είναι το ΡΑΔΙΕΣΜΑ δηλ. ΑΡΑΔΙΑΣΜΑ
Με αργά βήματα ξεκινάει Χυτάτε να ηπάμε σον εϊ βασίλη, ο χορός μαζί και το τραγούδι ξεκινάει πάντα με το δεξί 1,2,3,4,5 στο έκτο σηκώνομαι το αριστερό πόδι και το έβδομο πατάμε κάτω και όγδοο φέρνομαι δίπλα το δεξί. Τελειώνοντας το αργό μέρος ξεκινάει το γρήγορο που είναι ακριβός το ίδιο με το Ράδιεσμα του πρώτου μέρους στα βήματα, ο χορός γίνεται πιο γρήγορος στο ΕΜΩΣΜΑ.
ΓΕΜΙΣΜΑ του χορού. Συνεχιζοντας στο Κυριάλεϊμον Κυρία ελέϊσον, τα βήματα όλα είναι τα ίδια μόνο στο έκτο, έβδομο, και όγδοο κάνουμε ένα πλάγιο βήμα μεγάλο προς το μέσον του κύκλου. Δηλ. κάνουμε μια μικρή διαφορά στα βήματα 1,2,3,4,5. Στο έκτο σηκώνομαι το πόδι και στο έβδομο κάνομε ένα ανοικτό βήμα πλάγιο και προς τα μέσα, και το όγδοο έρχεται δίπλα.
Στο τρίτο μέρος γίνεται το ΠΕΤΤΑΜΑ δηλ. το ΠHΔΗΜΑ.
Εδώ τα βήματα είναι έξη. Κάνομε 1,2, στο τρίτο βήμα πατάμε με το δεξί σηκώνοντας το αριστερό κάνουμε ένα επιτόπιο πήδημα και τέταρτο, κατεβάζομε το αριστερό προς τα μέσα και το πέμπτο έρχεται δίπλα το δεξί, έκτο πατάμε το πόδι με μία ελαφρός υπόκλιση και συνέχεια το ίδιο ώσπου να τελειώσει το τραγούδι τελειώνοντας το τραγούδι σταματάει ο χορός.
ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ
Από την παραμονή οι γυναίκες ζύμωναν το Ψωμί του Βασιλό. Μέσα στην Βασιλόπιτα έβαζαν και ένα φλουρί κατά το έθιμο που κρατούσαν από την εποχή του Αγίου Βασιλείου με το γεγονός που έγινε με τοτον Ιουλιανό τον παραβάτη. Σε όποιον έπεφτε το φλουρί ήταν ο τυχερός της οικογένειας για όλη την χρονιά.
Την παραμονή επίσης οι γυναίκες ζύμωναν διάφορα κουλουράκια ή ΒΑΣΙΛΟΚΟΥΛΟΥΡΑ που τα λέγανε ΚΕΤΕΖΑ. Τα παιδιά γύριζαν όλη την ημέρα και προσπαθούσαν να βρούνε τις παρέες τους, για να γυρίζουν μαζί στα σπίτια να πούνε τα κάλαντα.
Όταν το απόγευμα χτυπούσε ή καμπάνα του εσπερινού τα παιδιά ξεκινούσαν και πήγαιναν στο κουζδέρεμα. Προσέχανε πια σπίτια είναι βολικά για να ανέβουν εύκολα στο δώμα, πήγαιναν στην ΚΑΠΝΗ δηλ. στην καπνοδόχο, κρεμούσαν το κουζδέρι με το ΡΑΜΜΑ δηλ. το σχοινί που κρεμούσαν τον γάντζο. Η παρέα έλεγε τα κάλαντα και ο Αρχηγός της παρέας φώναζε στη νοικοκυρά. ΔΕΕΕΒΑΣ ΤΣΕ ΚΡΕΜΑΣ δηλ. ΠΕΕΕΡΑΣΕ ΚΑΙ ΚΡΕΜΑΣΕ στο Κουζδέρι μας.
Η Νοικοκυρά κρεμούσε κουλούρια μήλα κυδώνια και διάφορα άλλα.
Τραβούσαν το κουζδέρι και τα μοίραζαν έτσι γύριζαν όλο το χωριό.
ΑΙ ΥΠΑΜΑΙ ΣΟ ΚΟΥΖΔΕΡΕΜΑ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΘΑ ΠΑΜΕ ΣΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Το Κουζδέρι στην Φαρασιώτικη διάλεκτο έλεγαν ένα σίδερο που είχε τρεις γάντζους στην άκρη και κρεμούσαν ΚΕΤΕΖΑ ΜΗΛΑ ΚΥΔΩΝΙΑ και ότι άλλο τους έδιναν, δηλ. τα κουλουράκια που τους έδιναν όταν έλεγαν τα κάλαντα.
ΕΘΙΜΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΩΝ ΦΑΡΑΣΣΩΝ
Οι γυναίκες όπως και στης άλλες γιορτές αρχινούσαν από την παραμονή να ζυμώνουν και να πλάθουν τα ΚΕΤΕΖΑ δηλ, τα κουλουράκια για τα παιδάκια που θα έψελναν τα κάλαντα.
Η Μητέρα μου Κυριακή Φράγκου Ιορδανίδου με έλεγε. Φτένκαμ ΚΕΤΕΖΑ ατή χαλχάδε ερχούσαντε τα τσοτσούχα σο κουζδέρεμα τσε κρεμάσκαμτα σο κουζδέρι πε ένα δηλ. κάναμε κουλουράκια σαν χαλκάδες ερχόταν τα παιδιά για κάλαντα και κρεμούσαμε στο τσιγκέλι από ένα.
Όσοι είχαν βαπτιστικά συνήθιζαν να τους πηγαίνουν δώρα και μία λαμπάδα όσο ήταν το μπόι τους και έλεγε ΣΟΣ ΤΩΝ ΜΠΌΙ ΣΟΥ ΎΦΑΡΑ ΣΕ ΤΣΕ ΑΝ ΚΌΝΤΣΟΡΟ, ΝΑ ΖΕΙΣ ΠΟΥΆ ΧΡΌΝΕ ΤΣΕ ΜΟ ΤΟ ΚΑΩ ΝΑ ΙΔΟΎΜΕ ΤΑ ΚΕΛΈΣΑ ΣΟΥ ΤΗΣ ΜΈΡΕΣ δηλ. Όσο το μπόι σου σε έφερα μία λαμπάδα, να ζήσης πολλά χρόνια, με το καλό να δούμε και της ωραίες σου ημέρες.
Το βαπτιστικό φιλούσε το χέρι του νουνού ή της νουνάς και τους ευχαριστούσε για τα δώρα που των έφεραν. Τα παιδιά έκαναν παρέες και έλεγαν τα κάλαντα στα σπίτια, πήγαιναν στα δώματα και κρεμούσε ο Τσουφαλάς, ο αρχηγός τις παρέας από την ΚΑΠΝΗ καπνοδόχο το ΚΟΥΖΔΈΡΙ τσιγκέλι και φώναζαν, ΔΕΕΕΒΑΣ ΤΣΕ ΚΡΕΜΑΣ, δηλ, πέρασε και κρέμασε. Η υπόλοιποι της παρέας έλεγαν τα κάλαντα.
Η ημέρα των εορτών ήταν ημέρα των ΣΕΜΑΔΕΜΕΝΩΝ δηλ, των αρραβωνιασμένων. Το έθιμο αυτό το κρατούσαν πιστά και μάλιστα ο γαμπρός έπρεπε να πάει στο κυνήγι να σκοτώσει λαγό, ή πέρδικες για να το φέρει στην αρραβωνιαστικιά του δώρο. Ειδοποιούσε αν τον δεχτούν στο σπίτι γιατί ήταν ντροπή να βλέπει το αγόρι την ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΗ του. δηλ. αρραβωνιαστικιά του. Το αγόρι έπαιρνε δύο ΤΟΣΤΙΔΕΣ δυο πιστούς φίλους μο τα ΤΟΥΦΑΓΚΑ δηλ. με τα τουφέκια και πήγαινε στο σπίτι της. Ο ένας από τούς φίλους είχε στην μέση του δεμένο τον λαγό και στον ώμο του το Τουφάγκι, ντουφέκι και πήγαιναν μέσα στο σπίτι. Όσο καιρό έμεναν μέσα στο σπίτι, ο άλλος με το τουφέκι στον ώμο ανέβαινε στο ΔΩΜΑ δηλ. στην ταράτσα του σπιτιού και φιλούσε την ΚΑΠΝΗ, δηλ. την καπνοδόχο για να μην έρθουν οι αντίζηλοι και χαλάσουν την ΚΑΠΝΗ ήταν μεγάλη προσβολή για τον αρραβωνιασμένο νέο γαμπρό και χαλούσε ακόμα και ο αρραβώνας. Αν τύχαινε και αγαπούσε κάποιος άλλος νέος το κορίτσι, ήταν έθιμο να πάει και να χαλάσει την καπνοδόχο όσο γαμπρός ήταν μέσα στο σπίτι για να χαλάσει τον αρραβώνα.
Αυτός που φιλούσε την ΚΑΠΝΗ τον ονόμαζαν Καπνάστ αν σκότωνε ο καπνάς κάποιον για να διαφυλάξει την τιμή του φίλου του δεν δικαζόταν ούτε τον κατέκριναν ο κόσμος.
Αφού τελείωνε το τραπέζι του γαμπρού η πεθερά των δώριζε και έπαιρνε τους φίλους του και έφευγαν.