Έθιμα Φθινοπώρου

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΕΘΙΜΑ

Τον Σεπτέμβριο ήταν η επέτειος των γενεθλίων της Παναγίας, συνήθιζαν να πηγαίνουν στην ΜΑΚΡΑ ΠΑΝΑΪΑ όπως την ονόμαζαν. Ήταν αρκετά μακριά από το χωριό για αυτό την έλεγαν ΜΑΚΡΑ ΠΑΝΑΪΑ.
Εκεί γιόρταζαν και διασκέδαζαν. Αυτήν την ημέρα έπαιρναν ψάρια μαζί τους για να φάνε, τα παιδιά ψάρευαν στο διπλανό ποτάμι ΘΕΡΜΕΡΗΣ ΠΑΓΑΝΙ, ζεστό ποτάμι, τα έψηναν και έτρωγαν τραγουδώντας και χορεύοντας. Το ποτάμι είναι παραπόταμος του ΖΑΜΑΝΤΗ, οι πηγές του είναι στην περιοχή ΣΟΥ ΤΣΟΥΒΑΡΙ ΤΟ ΚΟΥΤΟΥΚΙ στη θέση ΣΕΡΑΝΤΑ ΠΑΡΑΚΑΜΙΝΕΣ περνούσε από το μεγάλο τσουβαϊδη και έξω από τον Βαρασσό χυνόταν στον ΖΑΜΑΝΤΗ.
Στα Φάρασσα την ημέρα ΣΤΑΥΡΟΥ μετά την λειτουργία μαζευόταν στο ΜΕΣΟΧΩΡΙ στο κέντρο του χωριού δηλ, στην πλατεία, ο παπάς κρατώντας την εικόνα του Σταυρού γύριζαν όλο το χωριό και παρακαλούσαν να βρέξει, για να μπορέσουν να σπείρουν ΤΑ ΚΟΤΣΪΑ, τα σιτηρά. Μετά από μερικές ημέρες άρχιζε ο τρύγος των αμπελιών, τα παιδιά και τα κορίτσια με χαρά περιμένανε να τελειώσει ο τρύγος, γιατί άρχιζαν τα ΦΑΡΧΟΚΚΑ μια γιορτή των νέων. Τα Φαρχόκκα κρατούσαν είκοσι με τριάντα μέρες. Οι γυναίκες όταν ζύμωναν τους τραχανάδες, ζύμωναν και μερικούς με το σχήμα του σταυρού,
ΕΡΧΟΥΝΤΙ ΤΑ ΦΑΡΧΟΚΚΑ ΑΝ ΤΑ ΗΡΕΨΟΥΝ ΤΑ ΤΣΟΤΣΟΥΧΑ ΜΑΣ.
Έρχονται τα Φαρχόκκα θα τα ζητήσουν τα παιδιά μας.
Τις Κυριακές και γιορτές, τα αγόρια χωριστά και τα κορίτσια χωριστά, οργάνωναν παρέες, και έβγαιναν σε διάφορες τοποθεσίες συνήθιζαν σε εξωκλήσια. Έπαιρναν τη ΧΡΕΙΑ ΤΟΥΣ, την ετοιμασία τους. Ο αρχηγός έπαιρνε και ένα ΧΑΡΙΕΝΙ Καζάνι, ΤΣΕ ΑΝ ΛΑΧΤΩΡΙ και έναν Πετεινό και ξεκινούσαν.
Πήγαιναν περισσότερο:
ΣΟΝ ΑΪ ΑΡΕΣΤΗ – ΣΗΝ ΕΪ ΒΑΡΒΑΡΑ – ΣΟΝ ΕΪ ΘΑΝΑΣΗ – ΣΟΝ ΑΪΟΚΟΥ –  ΤΣΕ ΣΗ ΜΑΚΡΑ ΠΑΝΑΪΑ.
Στον Άγιο Ορέστη στην αγία Βαρβάρα στον Άγιο Θανάση στον Αϊ’οκο «μικρό άγιο», και στην Μακρά Παναγιά.
Άναβαν ΤΣΕΡΙΑ κεριά. Θυμιάτιζαν έτρωγαν διασκέδαζαν και γύριζαν στο χωριό, όση τους έβλεπαν τους φώναζαν: ΚΑΩΣ ΗΡΤΕΤΕ, ΚΑΩΣ ΗΡΤΕΤΕ, καλώς ήρθατε, καλώς ήρθατε, και απαντούσαν ΚΑ ΝΑ ΙΣΤΕ καλά να είστε. Αυτό γινόταν κάθε γιορτή και Κυριακή για ένα μήνα.
Ό Οκτώβριος ήταν ο μήνας της σποράς ετοίμαζαν το ΑΛΕΤΡΙ ΜΟ ΤΟ ΚΟΤΣΙ, ΤΑ ΒΟΪΔΑ ΤΑΪΣΚΑΝΤΑ ΚΑ, και πήγαιναν στο εξωκλήσι του Εϊ Λουκά, που ήταν κοντά στην περιοχή ΦΑΚΟΥΔΑΣ.
Ένα ερειπωμένο όπως έλεγαν οι γεροντότεροι τα περισσότερα εξωκλήσια σωνόταν συνήθως τα ιερά και σε μερικά οι Αγίες τράπεζες μόνο, κάνανε λειτουργία και μετά άρχιζαν τη σπορά.
ΗΡΤΗΝ ΤΣΕ ΑΪ ΔΗΡΜΗΤΗΣ ΕΝ ΝΑ ΝΟΪΞΟΥΜΕ ΤΟ ΤΑΖΩ ΤΟ ΚΡΕΣΙ ΝΑ ΠΟΥΜΕ.  
Ήρθε και ο Άγιος Δημήτριος θα ανοίξουμε το καινούργιο κρασί να πιούμε.
Την ημέρα αυτή έπιναν πολύ κρασί, γιόρταζαν τα καινούργια κρασιά, και πολλές φορές μεθούσαν.
Ο ΕΪ ΔΗΡΜΗΤΗΣ ΗΡΤΕΝ, ΧΑΖΙΡΛΑΤΙΣΤΕ ΤΑ ΟΤΕΠΕΡΙΔΑ ΣΑΣ, ΝΑ ΦΑΤΙ ΤΟ ΣΕΙΜΟ.
Ο Άγιος Δημήτριος ήρθε, ετοιμάστε τα πράγματά σας, να φάτε τον χειμώνα.
Στα Φάρασσα τραγουδούσαν ένα τραγούδι για τον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Δημήτριο.
Δεν σώθηκε  όλο το τραγούδι. Τα τελευταία χρόνια το έλεγαν σαν στίχο.
Εϊ Γιώργης τσε Εϊ Δημήτρης εν αρά.
Αϊ Γιώργης και Αϊ Δημήτρης ην ζωντανοί.